Wetgeving wegwerpplastic (SUP)
Tijdens hardloopevenementen worden bijna altijd wegwerpbekertjes (SUP; Single Used Plastic) gebruikt voor de drankposten en/of voor de verkoop. Vanaf 1 juli 2023 gelden er nieuwe regels rondom wegwerpplastic. Vanaf 1 januari 2024 mogen bekertjes van plastic of met een plastic coating, die nu vaak gebruikt worden, niet meer gebruikt worden tenzij deze worden ingezameld en hoogwaardig gerecycled.
Open en gesloten evenementen
De regels verschillen voor ‘open’ en ‘gesloten’ evenementen. Voor hardloopevenementen (op de weg en in het bos) geldt dat de wedstrijd zelf een gesloten evenement is. Maar wat om de wedstrijd heen wordt georganiseerd, is een open evenement omdat dit vrij toegankelijk is. Dat betekent dat de regels dus verschillend zijn voor een drankpost in het parcours en het drinken dat verkocht wordt aan bezoekers en atleten buiten de wedstrijd om.
Drankuitgifte ‘gesloten’ evenement per 1 januari 2024
Het aanbieden van kunststof drinkbekers voor eenmalig gebruik is verboden, tenzij deze ingezameld worden (oplopend percentage, 2025=80%) en hoogwaardig gerecycled. Dat betekent dat bij gebruik van plastic bekers een circulair systeem, waarbij bekers en verpakkingen retour komen voor hergebruik óf voor hoogwaardige recycling verplicht is.
Hoogwaardige recycling
Het is op dit moment mogelijk om bekers gemaakt van polyethyleentereftalaat (PET) hoogwaardig te recyclen, ook zijn er diverse kartonnenbekers met plastic coating goedgekeurd waaronder de bekers van Conpax welke via o.a. Prom’es te bestellen zijn. Wil je gebruik maken van hoogwaardige recycling, moet je dit vóór je evenement melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Je moet na afloop aantonen dat je voldaan hebt aan de minimale inzamelnorm van hoogwaardige recycling. Deze norm is in 2025 80% en loopt op tot 90% in 2027. Belangrijk dus om goed na te denken hoe je er voor zorgt dat deze hoeveelheid inderdaad retour komt. Ga je werken met dropzones, grote afvalbakken, etc.. Te zeer vervuilde bekers zijn niet meer hoogwaardig te recyclen. Er is nog niet beschreven wat de gevolgen zijn als je onder het minimale percentage van recycling uitkomt.
Het is belangrijk om vooraf goede afspraken te maken met je afvalinzamelaar die dit gescheiden moet vervoeren en met de afvalverwerker die het hoogwaardig kan recyclen en je kan helpen bij de verplichte administratie die nodig is voor de uitzondering. Niet alle afvalinzamelaars in Nederland werken hier aan mee. Er zijn nog geen landelijke richtlijnen hiervoor. Jullie partij bekers moet apart gehouden worden om te kunnen meten of je aan het minimale inzamelpercentage voor hoogwaardige recycling voldoet. Houdt rekening met extra kosten voor transport/ recycling zeker bij kleine partijen bekers.
Mogelijke alternatieven
Zelf meegebrachte bekers: Dit is gebruikelijk bij trails, maar vanwege de drukte bij de drinkposten niet geschikt voor een wegwedstrijd.
Herbruikbare bekers: Gebruikt bij festivals. Naar ons idee geen goed alternatief voor loopevenementen. Veel van deze hardplastic bekers op de grond verhogen de kans op valpartijen.
Verkoop van eten/drinken aan bezoekers en buiten de wedstrijd om
Dit valt onder de regels van een ‘open’ evenement. Bezoekers betalen voor een wegwerpbeker en -bakje als deze plastic bevat én zij moeten gebruik kunnen maken van een herbruikbaar alternatief met een retoursysteem, of van een zelf meegebrachte beker of verpakking (bring your own). Het aanbieden van herbruikbare verpakkingen is hier ook toegestaan.
Op 13 december jl. heeft staatssecretaris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat de Kamer een reactie gestuurd waarin hij aangeeft de wetgeving aan te willen passen. Het bericht is op verschillende manieren te implementeren en geeft geen duidelijkheid voor sportevenementen. Het gehele bericht is hier te lezen.
Handhaving van het verbod op het gebruik van SUP’s wordt nu opgeschort. Deze opschorting geldt niet voor de verplichting om duurzame alternatieve bakjes en bekers aan te bieden en ook BYO (Bring Your Own) bakjes en bekers te accepteren.
Het advies vanuit NOC*NSF is om, ondanks de handhavingsopschorting, aan de huidige wetgeving te blijven voldoen en dus geen SUP’s meer te gebruiken. Vooral omdat we als sportwereld ook onze bijdrage aan een duurzamere toekomst willen leveren.
Nee, de bekers zijn niet meer toegestaan vanaf 1-1-2024 tijdens het ‘gesloten’ evenement (de drankpost voor de atleten zeg maar). Je kunt ze wel opmaken bij het ‘open’ gedeelte. Maar dan moet je wel een extra bedrag hiervoor in rekening brengen. Dit extra bedrag moet apart/herleidbaar vermeld staan op de rekening. Het geld dat je ontvangt met de verkoop van de wegwerpbekers en -bakjes mag je zelf houden. Wat er overblijft, kun je bij de omzet optellen en bijvoorbeeld inzetten voor de aanschaf van de verplichte herbruikbare alternatieven of een energiezuinige wasfaciliteit. Over de verkoop van wegwerpbekers en -bakjes moet btw worden betaald. Voor de verpakking geldt hetzelfde btw-tarief als voor het product in de verpakking. Dit betekent dat over de toeslag op verpakte voedingsmiddelen en wegwerpbekers met bijvoorbeeld koffie of frisdrank, 9% btw moet worden betaald (tarief voor voedsel, koffie en frisdrank). Terwijl over de toeslag voor een plastic wegwerpglas met wijn of bier 21% btw moet worden betaald (tarief voor alcoholhoudende dranken).
Nee, Nederland heeft de Europese richtlijn exact overgenomen. Duitsland heeft deze richtlijn zelf iets anders ingevuld en daarom mag deze beker daar wel en in Nederland niet.
De inspectie Leefomgeving en Transport moet toezien op het naleven van de richtlijn. In geval van controle is het mogelijk dat er een sanctie opgelegd wordt.
Het is ingewikkeld en veel ontwikkelingen (alternatieven, reglementen rondom ophalen en verwerken) staan nog in de kinderschoenen. Ook de politiek is er nog niet uit of deze maatregelen het beoogde effect gaan hebben. Er loopt een lobby bij de overheid, echter is dit een langzaamproces.
Voor nu zien wij vooral mogelijkheden met de bekers en het recyclingsproces van Conpax.
