Wetgeving wegwerpplastic (SUP)
Tijdens hardloopevenementen worden bijna altijd wegwerpbekertjes (SUP; Single Used Plastic) gebruikt voor de drankposten en/of voor de verkoop. Vanaf 1 juli 2023 gelden er nieuwe regels rondom wegwerpplastic. Vanaf 1 januari 2024 mogen bekertjes van plastic of met een plastic coating die nu vaak gebruikt worden in principe niet meer gebruikt worden.
Open en gesloten evenementen
De regels verschillen voor ‘open’ en ‘gesloten’ evenementen. Voor hardloopevenementen (op de weg en in het bos) geldt dat de wedstrijd zelf een gesloten evenement is. Maar wat om de wedstrijd heen wordt georganiseerd, is een open evenement. Dat betekent dat de regels dus verschillend zijn voor een drankpost in het parcours en het drinken dat verkocht wordt aan bezoekers en atleten buiten de wedstrijd om.
Drankuitgifte ‘gesloten’ evenement per 1 januari 2024
Het aanbieden van kunststof drinkbekers voor eenmalig gebruik is verboden. Dat betekent dat bij gebruik van plastic bekers een circulair systeem, waarbij bekers en verpakkingen retour komen voor hergebruik óf voor hoogwaardige recycling verplicht is.
Hoogwaardige recycling
Het is op dit moment alleen mogelijk om bekers gemaakt van polyethyleentereftalaat (PET) hoogwaardig te recyclen. Je kunt dus niet met deze methode oude voorraad opmaken die niet van PET is. Wil je gebruik maken van hoogwaardige recycling, moet je dit vóór je evenement melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Je moet na afloop aantonen dat je voldaan hebt aan de minimale inzamelnorm van hoogwaardige recycling. Deze norm is in 2024 75% en loopt op tot 90% in 2027. Belangrijk dus om goed na te denken hoe je er voor zorgt dat deze hoeveelheid inderdaad retour komt. Ga je werken met dropzones, grote afvalbakken, etc.. Te zeer vervuilde bekers zijn niet meer hoogwaardig te recyclen. Er is nog niet beschreven wat de gevolgen zijn als je onder het minimale percentage van recycling uitkomt.
Het is belangrijk om vooraf goede afspraken te maken met je afvalinzamelaar die dit gescheiden moet vervoeren en met de afvalverwerker die het hoogwaardig kan recyclen en je kan helpen bij de verplichte administratie die nodig is voor de uitzondering. Niet alle afvalinzamelaars in Nederland werken hier aan mee. Er zijn nog geen landelijke richtlijnen voor. Jullie partij bekers moet apart gehouden worden om te kunnen meten of je aan het minimale inzamelpercentage voor hoogwaardige recycling voldoet. Houdt rekening met extra kosten voor transport/ recycling zeker bij kleine partijen bekers. Een bedrijf dat hierbij kan ontzorgen is Circularpet. Maar ook plaatselijke horeca heeft hier vaak ervaring mee en kan misschien ondersteunen of faciliteren.
Mogelijke alternatieven
Er is op dit moment nog geen enkele andere beker dan de PET voor hoogwaardige recycling die voldoet aan de wetgeving per 1 januari 2024. Er lopen nog een paar keuringen van mogelijk plasticvrije bekertjes door de Inspectie Leefomgeving en Transport.
Zelf meegebrachte bekers: Dit is gebruikelijk bij trails, maar vanwege de drukte bij de drinkposten niet geschikt voor een wegwedstrijd.
Herbruikbare bekers: Gebruikt bij festivals. Naar ons idee geen goed alternatief voor loopevenementen. Veel van deze hardplastic bekers op de grond verhogen de kans op valpartijen.
Oohos: 50 ml water of sportdrank in een jasje van zeewier. Dit alternatief voldoet aan alle eisen. Oohos zijn duurzaam geproduceerd van zeewier en 100% biologisch afbreekbaar in minder dan zes weken. Let op: Oohos zijn beperkt houdbaar en moeten gekoeld worden bewaard. Houd er rekening mee dat de uitgifte van het product om meer vrijwilligers vraagt en de prijs per stuk hoger ligt dan die van bekertjes (indicatie ca. € 0,35 – € 0,40 per stuk). De Oohos worden geleverd door Prom'es. Stuur een e-mail naar [email protected] of bel 0184 64 22 88 voor meer info en een vrijblijvende offerte.
Verkoop van eten/drinken aan bezoekers en buiten de wedstrijd om
Dit valt onder de regels van een ‘open’ evenement. Bezoekers betalen voor een wegwerpbeker en -bakje als deze plastic bevat én zij moeten gebruik kunnen maken van een herbruikbaar alternatief met een retoursysteem, of van een zelf meegebrachte beker of verpakking (bring your own).
Veelgestelde vragen
De overheid heeft de regels toch teruggetrokken?
Op 14 december jl. heeft staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat de Kamer een reactie gestuurd waarin zij aangeeft de wetgeving voorlopig overeind te houden en haar opvolger in het nieuw te vormen kabinet hierover een definitief besluit te laten nemen. De staatssecretaris roept op om onderwijl de wet te (blijven) respecteren.
Handhaving van het verbod op het gebruik van SUP’s wordt nu opgeschort. Deze opschorting geldt niet voor de verplichting om duurzame alternatieve bakjes en bekers aan te bieden en ook BYO (Bring Your Own) bakjes en bekers te accepteren.
Het advies vanuit NOC*NSF is om, ondanks de handhavingsopschorting, aan de huidige wetgeving te blijven voldoen en dus geen SUP’s meer te gebruiken. Vooral omdat we als sportwereld ook onze bijdrage aan een duurzamere toekomst willen leveren.
Mogen oude bekers opgemaakt worden?
Nee, de bekers zijn niet meer toegestaan vanaf 1-1-2024 tijdens het ‘gesloten’ evenement (de drankpost voor de atleten zeg maar). Je kunt ze wel opmaken bij het ‘open’ gedeelte. Maar dan moet je wel een extra bedrag hiervoor in rekening brengen. Dit extra bedrag moet apart/herleidbaar vermeld staan op de rekening. Het geld dat je ontvangt met de verkoop van de wegwerpbekers en -bakjes mag je zelf houden. Wat er overblijft, kun je bij de omzet optellen en bijvoorbeeld inzetten voor de aanschaf van de verplichte herbruikbare alternatieven of een energiezuinige wasfaciliteit. Over de verkoop van wegwerpbekers en -bakjes moet btw worden betaald. Voor de verpakking geldt hetzelfde btw-tarief als voor het product in de verpakking. Dit betekent dat over de toeslag op verpakte voedingsmiddelen en wegwerpbekers met bijvoorbeeld koffie of frisdrank, 9% btw moet worden betaald (tarief voor voedsel, koffie en frisdrank). Terwijl over de toeslag voor een plastic wegwerpglas met wijn of bier 21% btw moet worden betaald (tarief voor alcoholhoudende dranken).
Mag ik bekertjes gebruiken met een Biobasedcoating, zoals die in Duitsland vrij verkrijgbaar zijn.
Nee, Nederland heeft de Europese richtlijn exact overgenomen. Duitsland heeft deze richtlijn zelf iets anders ingevuld en daarom mag deze beker daar wel en in Nederland niet.
Wat als ik toch bekertjes gebruik, krijg ik dan een boete?
De inspectie Leefomgeving en Transport moet toezien op het naleven van de richtlijn. In geval van controle is het mogelijk dat er een sanctie opgelegd wordt.
Hoe kan ik met deze richtlijnen nog drinken uitdelen aan de lopers?
Het is ingewikkeld en veel ontwikkelingen (alternatieven, reglementen rondom ophalen en verwerken) staan nog in de kinderschoenen. Ook de politiek is er nog niet uit of deze maatregelen het beoogde effect gaan hebben. Er loopt een lobby bij de overheid, omdat er voor specifieke doelgroepen zoals hardloopwedstrijden er geen passende oplossing lijkt te zijn. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet.
