Veilig & vertrouwd sporten

Is er bij jou op de club iets aan de hand? Of in je directe omgeving? Heb je een ingrijpende gebeurtenis meegemaakt en heb je behoefte aan een gesprek? Dat kan! Wij zijn er voor jou. Als je iets ziet of meemaakt dat niet kan, of je twijfelt of bepaald gedrag oké is: praat erover of meld het, altijd!

Iedereen heeft recht op een sociaal-veilige sportomgeving, waarin sporters zich welkom voelen. Een sportclub die bezig is met de onderwerpen integriteit en veilige sport geeft sporters de kans zich te ontwikkelen, plezier te beleven aan sport en zich vrij te voelen zich uit te spreken op het moment dat er iets gebeurt.Het clubkader op een sportclub kan op verschillende manieren bijdragen aan de sociale veiligheid. Een belangrijk onderdeel daarvan is het stimuleren van een positieve sportcultuur en het voldoen aan de vier basiseisen om sociale veiligheid op de club te bevorderen en bewaken. Daarnaast zijn er ook nog veel tools beschikbaar om meer te leren over het onderwerp en snel aan de slag te kunnen.

Het is belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s van criminele inmenging op de club. Over de aard en omvang van criminele inmenging in de sport was nog weinig bekend. Bureau Bruinsma heeft hier in samenwerking met het Mulier Instituut en de Universiteit van Tilburg onderzoek naar gedaan en een groot aantal sportbonden en sportverenigingen heeft hieraan meegewerkt. Er lopen op dit moment diverse onderzoeken op het vlak van criminele inmenging in de sport.

Discriminatie in de sport heeft vele gezichten. Denk aan discriminerende scheldpartijen op de baan of tijdens een wedstrijd, aan antisemitische en racistische spreekkoren vanaf de voetbaltribune of aan iemand die een lidmaatschap geweigerd wordt vanwege zijn afkomst. Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBTI+) lopen nog regelmatig tegen een gebrek aan acceptatie aan. Maar behalve dat discriminatie en sport op die manier met elkaar verbonden zijn, is er ook een andere kant: sport wordt ook gezien als een middel tegen sociale misstanden zoals discriminatie en uitsluiting.

Sport haalt mensen uit hun isolement en verbindt grote groepen. Sport bevordert een actieve en gezonde leefstijl voor iedereen. Sport moet dus ook een omgeving zijn waar ouderen, mensen met een laag inkomen, de LHBTI+ community én mensen met verschillende culturele achtergronden zich thuis voelen. Diversiteit op de club is belangrijk. Kortom, alle leden en betrokkenen moeten zich veilig, welkom en ‘thuis’ kunnen voelen. In 2018 is er onderzoek gedaan door het Mulier Instituut waarin diversiteit in de sport onderzocht werd.

Eetstoornissen zijn psychiatrische aandoeningen met verstoord eetgedrag met vaak ernstige gevolgen voor het lichaam, maar daarnaast heeft het ook psychologische gevolgen. Een eetstoornis kan op elke leeftijd ontstaan, maar begint vaak in de adolescentie of jonge volwassenheid. Het ontstaan van een eetstoornis heeft geen eenduidige oorzaak, maar ontstaat vaak juist door een combinatie van factoren, zoals: persoonskenmerkenalles wat iemand in zijn/haar leven heeft meegemaaktdruk die sporters ervaren om te presterende omgeving waar iemand zich in bevindt

In de sport wordt er gesproken van wedstrijdvervalsing (ook bekend als wedstrijdmanipulatie, matchfixing en gamefixing) als het resultaat van een wedstrijd volledig of gedeeltelijk bepaald wordt door een deelnemer en/of een andere betrokkene (bijvoorbeeld een scheidsrechter, trainer, etc.) die moedwillig verliest of valsspeelt. Matchfixing druist niet alleen in tegen de regels van de sport, het is in veel gevallen ook een overtreding van strafrechtelijke bepalingen.

Pesten gaat over alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel, herhalend karakter. Daarbij proberen één of meerdere personen een andere persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen, waarbij de ander zich niet kan verdedigen tegen dit gedrag. Bij pesten is de sfeer negatief. Er is sprake van een machtsverschil, het slachtoffer is niet in staat zich tegen de sterkere partij (pestkop met meelopers) te verweren. Pesten is altijd gemeen bedoeld en het kan niet in je eentje worden gestopt. Pesten, discriminatie en/of belediging wordt bedreiging wanneer de andere persoon er bang van wordt en het een gevoel van onveiligheid veroorzaakt. Bedreiging is strafbaar voor de wet. Aan bedreiging hoeft niet altijd stelselmatig pesten, discriminatie of belediging vooraf te gaan.Wanneer op jouw vereniging mogelijk sprake is van een pestsituatie, is het van belang om hier direct en adequaat naar te handelen. Hoewel elke pestsituatie anders is en je deze anders aan kunt pakken, biedt het stappenplan voor een pestsituatie houvast wanneer je er niet uitkomt of wanneer je twijfelt of je overal aan hebt gedacht.

Seksuele intimidatie is iedere vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag dat een seksueel karakter heeft en dat het slachtoffer als ongewenst ervaart. Seksuele intimidatie kan zich in allerlei situaties voordoen dus ook op of rondom de sportclub. Incidenten en meldingen in de sport over seksuele intimidatie variëren van verbale intimidatie (seksueel-getinte opmerkingen maken naar iemand) en niet-functionele of ongewilde aanrakingen (masseren waar het niet nodig is) tot aanranding, verkrachting en langdurig seksueel misbruik.

Tuchtrechtspraak gaat over de bestraffing van overtredingen in verenigingsverband. Van een overtreding is sprake wanneer gehandeld wordt in strijd met de statuten, reglementen of een besluit van de sportbond en soms ook van de internationale sportbond. Daarnaast kan er sprake zijn van een overtreding wanneer een lid de belangen van de bond schaadt of zich tegenover een medelid niet gedraagt zoals deze zich zou behoren te gedragen. Het tuchtrecht kan naast het strafrecht bestaan want overtredingen die tegen de wet ingaan, kunnen zowel in het strafrecht als in het tuchtrecht worden behandeld.

Een belangrijke stap die een vereniging moet nemen om een veilig sportklimaat te creëren, is het aanvragen van een Verklaring Omtrent het Gedrag voor haar kaderleden. Een verklaring Omtrent het Gedrag is een verklaring van het Ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar vormt voor het gevraagde doel.

De vertrouwenscontactpersoon (VCP) is het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag. De VCP biedt een luisterend oor, geeft raad en verwijst door voor geschikte hulp. Daarnaast adviseert en stimuleert hij of zij de club om preventieve maatregelen te nemen.