Ongelukken op de accommodatie

Een kind valt bij het hoogspringen naast de mat en raakt gewond of een tribune met toeschouwers stort in, je moet er niet aan denken maar het kan wel gebeuren. Uw sportvereniging kan dan aansprakelijk zijn voor de schade die leden of bezoekers lijden. Welke maatregelen worden van u als bestuurder verwacht om dergelijke risico’s te voorkomen? In dit artikel krijgt u handvatten om de risico’s op uw vereniging inzichtelijk te maken en te beperken.

Criteria aansprakelijkheid

Uw vereniging kan aansprakelijk worden gehouden voor dit soort ongevallen, indien onzorgvuldig is gehandeld. Wat zorgvuldig is, wordt per geval bekeken. In de rechtspraak is bepaald dat de volgende factoren daarbij relevant zijn:

• Wat is de aard van de gedraging waardoor de schade zou kunnen ontstaan?
• Hoe groot is de kans dat schade ontstaat?
• Hoe ernstig kan de schade zijn?
• Hoe bezwaarlijk zijn de maatregelen die genomen zouden moeten worden om deze schade te voorkomen? Staan de kosten in verhouding tot het schaderisico?

Groter risico vergt grotere zorgvuldigheid

Dus, hoe groter de kans dat bepaald schadeveroorzakend gedrag zich zal voordoen, dat hierdoor schade ontstaat én dat deze schade ernstig kan zijn, hoe zwaarder de eisen die aan de te nemen maatregelen worden gesteld. Een voorbeeld: Op diverse sportcomplexen staan “videotorens” van een paar meter hoog. Is het voldoende als uw vereniging een bordje op de toren hangt met de tekst: “Verboden in te klimmen!”? Nee. De kans dat kinderen er toch op klimmen is groot met het risico van ernstig letsel bij een val. U zult dus maatregelen moeten nemen, zodat niet in de toren geklommen kan worden.

Verantwoordelijkheid vereniging

Uiteraard kan uw vereniging niet alle ongelukken tijdens het sporten voorkomen. Iedereen die gaat sporten, weet dat daarmee de kans op ongelukken toeneemt en aanvaardt dit risico ook tot op zekere hoogte. Wel is in de rechtspraak duidelijk geworden dat de sportvereniging verantwoordelijk is voor:

• voldoende opgeleid personeel (trainers, begeleiders) bij de activiteiten
• voldoende vrijwilligers ter ondersteuning
• deugdelijk materiaal
• een bij de sportactiviteit passend beheer van de accommodatie

Checklist

Aan de hand van de volgende checklist kunt u zelf al in grote lijnen nagaan waar binnen uw vereniging risico’s liggen en u mogelijk maatregelen moet nemen.

1. Inventariseer de risico’s op het complex en neem maatregelen

De eigenaar of beheerder van de sportaccommodatie is aansprakelijk voor schade die iemand lijdt als gevolg van de gebrekkige staat daarvan. Loop het complex en de materialen dus periodiek na en (laat) controleren of deze nog aan de eisen voldoen. Is het doek van de landingsmatten nog onbeschadigd? Zitten er geen scherpe haken aan de staanders voor het hoogspringen of de hordes? Zitten er geen gaten in de kunststofbaan of losse tegels op het terras? Kan de tribune het aantal mensen houden? Maak een lijst van risicovolle situaties en ga na welke maatregelen (eenmalig of periodiek) genomen moeten worden om risico’s te voorkomen.
Pas op: ook als de gemeente of een derde het beheer van uw sportaccommodatie verzorgt, ontslaat dit u niet van uw verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen zodra u gevaarlijke situaties constateert.

2. Zorg voor geschoolde trainers en goede begeleiding

Afhankelijk van de activiteit, zal meer of minder deskundige begeleiding nodig zijn. Bij gevaarlijke oefening voor polsstokspringen of speerwerpen zal meer van de begeleiding worden gevergd dan bij een hardlooptraining. Ook moet rekening gehouden worden met de leeftijd, ervaring en kundigheid van de te begeleiden sporters. Aansprakelijkheid ligt op de loer waar uw vereniging tekort schiet in het verzorgen van deskundige begeleiding, en ongelukken gebeuren die anders wellicht hadden kunnen worden voorkomen.

3. Gebruik veiligheidsmateriaal

Voor bepaalde sporten is veiligheidsmateriaal gebruikelijk om schade te voorkomen. Zo is bijvoorbeeld een sportschool die skeelertrainingen verzorgde, door de Hoge Raad aansprakelijk gehouden voor de schade van een cursist die na een val zonder helm ernstig hoofdletsel opliep en overleed. Het ging om een beginnersgroep en de trainer had aan de cursisten pols- en kniebeschermers gegeven en er op gewezen dat er helmen lagen voor wie daarvan gebruik wilde maken. De Hoge Raad oordeelde dat de sportschool onzorgvuldig was: de cursist had dringend geadviseerd moeten worden om de helm te dragen.

4. Handhaaf instructies en grijp in bij gevaarlijke situaties

Ziet u dat mensen gevaarlijk of in strijd met de instructies handelen, grijp dan in. Handhaaf de regels. Gebeurt dit niet en had schade kunnen worden voorkomen indien begeleiders of andere verantwoordelijken op de club hadden ingegrepen, dan is uw vereniging mogelijk aansprakelijk voor de schade. Zo is een vereniging aansprakelijk gehouden nadat een dug-out was ingestort onder het gewicht van de supporters die erop waren geklommen. Volgens de rechter had de vereniging het dak van de dug-out moeten ontruimen. Alleen vragen om ervan af te gaan was onvoldoende zorgvuldig.

5. Zorg voor voldoende EHBO-maatregelen

De schade die door een ongeval ontstaat mag niet worden verergerd door gebrek aan EHBO-voorzieningen of door handelingen die door een begeleider worden verricht (zoals het vertillen van een sporter die mogelijk ernstig rugletsel heeft).

6. Sluit uw aansprakelijkheid contractueel uit bij verhuur aan derden

Als uw vereniging de accommodatie wel eens ter beschikking stelt aan derden voor een evenement, bestaat het risico dat een deelnemer aan dat evenement zijn schade op uw vereniging probeert te verhalen. Maak daarom met de organisator afspraken over het gebruik van het complex. Sluit uw aansprakelijkheid voor ongelukken contractueel uit en laat de derde uw vereniging vrijwaren. Laat u op dit punt adviseren door een jurist.

7. Check uw verzekeringsportefeuille

Tot slot is het uiteraard van groot belang dat uw vereniging verzekeringen afsluit voor de risico’s die u loopt. Check regelmatig de verzekeringsportefeuille en loop met uw verzekeraar de risico-inventarisatie door.

Conclusie

In de praktijk blijkt dat de aansprakelijkheid van een sportvereniging voor de accommodatie, voor gebruikte hulpmiddelen, maar ook voor door de vereniging ingeschakelde trainers en vrijwilligers, vaak veel verder gaat dan bestuurders in eerste instantie verwachten. Maak daarom periodiek een risicoanalyse en neem maatregelen om eventuele risico’s te verkleinen.

Hekkelman Advocaten
Eefke Mulder
[email protected]
Tel: 024-382 83 84