Waar zijn de 'echte' marathons?

De Atletiekunie stuurt maandelijks een nieuwsbrief naar organisaties van loopevenementen. Gerard Nijboer, Consultant Loopsport Atletiekunie, schrijft in deze nieuwsbrief een prikkelende column onder de naam “Blik op de Weg”. Deze editie gaat over de marathon.

Als oud marathonloper heb ik na de TCS Amsterdam Marathon altijd de behoefte om terug te blikken naar de ontwikkelingen op de marathon. Voor 2000 lag mijn interesse uitsluitend bij het topveld. De laatste jaren, verwonderd door de massaliteit van deelname en natuurlijk door mijn Atletiekunie job als Consultant Loopsport, ben ik toch meer gefocust op verandering in de beleving van de marathon. Die zijn mijn inziens toch echt anders dan in het verleden.

Historie
De marathon was in het verleden vooral een kijksport. Ik weet nog goed dat ik langs de kant stond van de marathon Enschede in 1977. Precies twee jaar voor mijn eigen marathondebuut op dezelfde locatie. De op één-na-oudste marathon van Europa (1947) - (na de marathon van Košice Slowakijke (1924) - was voorbehouden voor marathonlopers die als supermannen Enschede - Haakbergen en vica-versa liepen. De Canadees Brian Maxwell, ontwikkelaar van PowerBar, won. In de top 25 stonden maar liefst 15 verschillende nationaliteiten, maar geen Afrikanen. Uitsluitend de strijd van de top telde. De middenmoot kreeg van het eigen publiek nog applaus en de laatste lopers moesten het doen met meewarige blikken van de toeschouwers, die al huiswaarts trokken na de huldigingen. Andere afstanden waren er niet; de paar honderd helden daar ging het om!

Op de foto is het internationaal veld van de Enschede Marathon in 1977 te zien. Winnaar werd met startnummer 8 Brian Maxwell. Tweede van links Roelof Veld (3e Nederlander), met zonnebril Tom Flemming (winnaar Boston), links op de achtergrond Martin Beck (2e Nederlander). Niet in beeld Cor Vriend 10e overall en 1e op de NK.

Met de verandering van “marathon als wedstrijdsport” naar lopen voor gezondheid, plezier en sociaal contact is duidelijk dat de marathon het moeilijk heeft als het gaat om deelnemers aantallen. Immers een 42.195 meter vergt van de deelnemer erg veel ambitie, tijd en focus.

Lopers onder de 3.00 op de marathon:
1989: 1588 bron losse veter
1998: 618 bron losse veter
2008: 461 (incl 12 vrouwen) bron hardloopnieuws

2012: 478 (incl. 21 vrouwen) bron hardloopnieuws
2013: 387 (incl. 19 vrouwen) bron hardloopnieuws
2014: 435 (incl. 17 vrouwen) bron hardloopnieuws

Uit de cijfers van Losse Veter en Hardloopnieuws blijkt duidelijk dat het aantal marathonlopers onder de 3.00 uur afneemt. Een lichtpuntje voor de marathon: de daling gaat minder hard vergeleken met het verval tussen 1988-1998. Het is niet verwonderlijk dat dit jaar door gebrek aan deelname de op één-na-oudste marathon van Nederland sneuvelde: de Midwinter Marathon Apeldoorn. Deze marathon werd mede opgericht door voormalig marathonrecordhouder (en bondscoach) Aad Steijlen.

Van de grote marathons dichten alleen Rotterdam en Amsterdam nog waarde toe aan de historie van de toplopers op hun websites. Een klein onderzoek in de uitslagenlijsten leert dat deze twee evenementen er met kop en schouders boven uitsteken daar waar het gaat om massale deelname aan de marathon zelf. Eindhoven kan qua internationale toptijden uitstekend meekomen vergeleken met Amsterdam en Rotterdam, maar verliest veel terrein - evenals Enschede - wanneer het om de aantallen op langste afstand gaat.

Bij de kleinere evenementen komt de zware Kustmarathon met een score van 51% op de langste afstand goed voor de dag. Of deze lef beloond wordt op de lange termijn is de vraag. De ontwikkelingen zijn dat de meeste marathonlopers toch kiezen voor de grootste loopevents. Zie de tabelcijfers hieronder:

Tja en nu maar nog wachten op de ranglijst 2015. Waarbij ik direct moet denken aan de woorden van voormalig directeur Le Champion Simone Richardson: “de top trekt de aandacht, maar het gaat om de recreant”.

Gerard Nijboer, Consultant Loopsport

Oragniseer je een hardloopevenement en wil je iedere maand deze tip ontvangen?
De Tip van de Maand voor evenementen organisaties bevat de laatste nieuwtjes en wetenswaardigheden op organisatorisch gebied van loopsportevenementen. De nieuwsbrief is bestemd voor evenementenorganisaties. Wil je eens per maand de Tip van de Maand ontvangen? Meld je dan aan door hier te klikken!