‘Creëer een veilige sfeer waarin leden alles durven te vertellen’

Voorafgaand aan het interview heeft Alex aangegeven het moeilijk te vinden om zijn verhaal te doen. Toch is dit in het gesprek niet te merken. Hij spreekt open en met humor over zijn interne strijd, hoe moeilijk het was om het iedereen te vertellen en hoe hij er nu mee omgaat. 

Dat Christel Bollen naast hem zit, speelt hierbij een grote rol. Zijn trainingsmaatje, collega-trainer en bestuurslid jeugd bij AV Archeus was de eerste die hij, samen met trainer Jan Jaap Beeks, op de club in vertrouwen nam. Hij voelde zich direct gesteund.

Last van schouders

‘Na een training bedacht ik ineens dat dit het juiste moment was om het te vertellen. Ik had niks voorbereid, maar flapte het er in één keer uit’, blikt Alex terug. Voor Christel kwam het nieuws niet als een grote verrassing. ‘Ik had er nooit bij stilgestaan, maar toen hij het vertelde dacht ik direct: ‘ja, natuurlijk’. We hebben er volgens heel open over gepraat over wat dit voor hem betekende.’ Er viel een grote last van Alex zijn schouders. Eindelijk had hij de moed gehad om ermee naar buiten te treden. Een belangrijke stap om zichzelf te kunnen zijn. ‘Op school durfde ik het nooit te vertellen. Dat voelde niet als een veilige omgeving voor iemand in transitie. De club was de juiste plek om te beginnen.’

Trainingsgroep

Daarna maakte hij het bekend bij zijn trainingsgroep, de senioren atleten van AV Archeus. ‘Ik durfde het ze wel te vertellen, maar dan moet je vervolgens ook reageren op de reacties die je krijgt. Dat vond ik lastig. Daarom heb ik Christel gevraagd of zij het tegen de groep wilde zeggen.’

‘Ik vond het ook moeilijk hoor’, vult Christel aan. ‘We hebben een hele diverse groep met veel verschillende karakters. We hebben het tijdens en rondom de trainingen over van alles en nog wat en daarin hoor je best wel eens felle meningen. Toch reageerde iedereen heel positief. De groep hield er vanaf dat moment direct rekening mee. Wanneer je de mens achter een verhaal kent, ben je meer genuanceerd in je mening. Dit heeft een positief effect gehad op de groep.’

Toen ook zijn trainingsmaatjes het wisten, ging Alex zelf in gesprek met de kinderen aan wie hij training geeft. ‘Ik heb het aan de pupillen verteld toen we in een kring zaten. Het fijne was dat zij ook dingen over zichzelf gingen vertellen. Al heel snel stond ik niet meer centraal, maar voerden we een fijn open gesprek met elkaar. Ik heb aangegeven dat iedereen altijd alles aan mij mag vragen en vertellen. In eerste instantie kwamen die vragen ook, maar inmiddels zijn de kinderen er wel aan gewend.’

Bij de junioren ging het iets anders. ‘Sommige kinderen wisten het al wel en anderen niet. Toen moest ik het wel vertellen. Des te ouder kinderen worden, des te meer ze een mening hebben. Ik vond het daarom heel spannend om hier open in te zijn. Maar door de plotselinge noodzaak ging het als vanzelf. Ik zei daarna dat ze mij alles mochten vragen. Vervolgens konden ze er tijdens de training over nadenken. Sommigen kwamen er nog op terug, anderen niet. De training ging al snel verder zoals altijd. Dat vond ik heel fijn.’

Nieuwe naam

Het duurde even voordat Alex ook een nieuwe naam hanteerde. Christel: ‘We hebben er in de trainingsgroep met elkaar over gesproken, maakten er op een leuke manier ook grapjes over met Alex om zijn nieuwe naam te raden. Toen hij eenmaal Alex ging gebruiken, zijn wij hem direct ook overal hardnekkig zo gaan noemen. Uiteraard moet je dan wel eens uitleggen wie Alex is. Maar dat ging als vanzelf. Niemand deed er moeilijk over en nam als vanzelf de naam over.’

Alex wilde vervolgens ook in de mannencategorie meedoen bij wedstrijden. ‘De penningmeester heeft mij hierbij geholpen. Zij stuurde mij zelf een berichtje of ze dit voor mij moest aanpassen in Volta. Ik vond het best wel een grote stap, dus het heeft vier weken geduurd voordat ik reageerde. Maar het was heel fijn dat ik niet zelf een mail hoefde te sturen met deze vraag.’

Aan de hand

Ook hierbij speelde Christel een belangrijke rol. Omdat zij ook in het bestuur van AV Archeus zit, kon zij gemakkelijk overbrengen wat er speelde. De penningmeester nam vervolgens het initiatief en nam Alex aan de hand bij het nemen van een hele moeilijke stap.

‘Ik vind het nog steeds niet gemakkelijk om in de mannencategorie mee te doen, maar dit gaat steeds beter. Ik krijg gelukkig nooit vervelende reacties, al weet je natuurlijk niet wat er achter je rug om wordt gezegd. Het moeilijkste is misschien nog wel het zwaardere gewicht bij de werpnummers. Dat is wel een uitdaging, haha. Ook eindig ik niet meer bovenaan, maar juist bij de laatsten. Dat is jammer, maar ik probeer vooral mezelf te verbeteren. Daar haal ik veel plezier uit. En als een official zich vergist in mijn geslacht en bijvoorbeeld zegt dat ik een ander gewicht moet pakken, kan ik er alleen maar om lachen. Het is heel fijn dat ik er nu zo tegenaan kan kijken.’

Faciliteiten

Nu Alex zich op alle fronten gesteund en geaccepteerd voelt binnen de vereniging, vindt Christel het tijd voor de volgende stap. ‘We hebben hier nog niet met elkaar over gesproken, maar het lijkt me goed om bijvoorbeeld eens kritisch naar de wc’s en kleedkamers te kijken. Niet alleen voor Alex, maar eventueel ook voor andere leden en atleten in transitie die hier bij wedstrijden op bezoek komen.’

‘WC’s hoef je niets aan te veranderen hoor. Een WC is een WC, waarom zou je daarvoor een poppetje op de deur zetten?, geeft Alex direct antwoord. ‘Maar misschien is het fijn om hokjes te creëren in de kleedkamer waar je kunt omkleden en douchen, net als op sommige campings. Ik denk dat andere leden daar ook blij mee zijn.’

Beleid

Of beleid nodig is voor atleten in transitie, weet Christel niet. ‘Dat vind ik een lastige. Wij zijn hier natuurlijk ook maar zelf het wiel aan het uitvinden. Ik denk dat het belangrijk is dat je op de club een veilige sfeer creëert waarin leden alles durven te vertellen. Dat begint bij een trainer die ingrijpt wanneer iemand een racistische opmerking maakt of bijvoorbeeld een grap over homo’s of transgenders.’

Alex sluit zich daarbij aan. ‘Dit is zeker iets voor de trainer, maar hij of zij moet dit ook overbrengen op de groep dat je elkaar aanspreekt bij een vervelende opmerking. Je kunt als trainer tenslotte niet alles zien en horen. Op deze manier verspreid je dit binnen een trainingsgroep, maar vervolgens ook binnen de hele club.’

Open

Alex is blij dat deze sfeer heerst bij AV Archeus. ‘Als ik erop terugkijk, kon het niet beter hoe iedereen binnen de club hiermee is omgegaan, echt perfect.’ Een goed voorbeeld voor andere verenigingen, vindt hij. ‘Door dit verhaal te vertellen, hoop ik dat ook andere clubs een veilige omgeving creëren waarin iedereen de vrijheid voelt om open te zijn over wie ze zijn en hoe ze zich voelen. Alleen al door dit interview te delen, geef je als club aan dat je hier achterstaat.’ 

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel? Mail naar [email protected] of neem contact op met een van de vertrouwenscontactpersonen van de Atletiekunie.