Dag van de Atletiek: ‘Het draait allemaal om plezier en ontwikkeling’

De recente prestaties op de EK Indoor zijn het bewijs hoe belangrijk trainers zijn. Dit was niet mogelijk geweest wanneer er jaren geleden geen enthousiaste trainers waren die de toppers van nu de basistechnieken leerden, bijbrachten hoe belangrijk bewegen is, maar vooral lieten zien hoe leuk de atletieksport is.

Vincent Kortbeek benadrukt dit in zijn openingswoord. Het voorbeeld dat de nieuwe technisch directeur van de Atletiekunie noemt als zijn hoogtepunt van de EK sluit hier op aan. ‘Dat was het moment waarop Douwe Amels over 2.19 sprong. Het was voor hem niet meer dan een soepel begin van de wedstrijd, even warmdraaien. Maar toen hij terugliep en de estafetteteams hun ereronde zag lopen, vierde hij het feestje mee. Ik zag blijdschap, het plezier binnen het team en passie. En dat vind ik het allerbelangrijkste. Jullie zijn het die dit bijbrengen aan de atleten, op elk niveau.’

De reis van Anouk Vetter

Wanneer Anouk Vetter de trainers meeneemt in haar reis van haar pupillentijd tot olympisch zilver komt dit meerdere malen terug. Met talent alleen kom je er niet. Het zijn de mensen om haar heen die de basis hebben gelegd, van haar allereerste trainer bij de pupillen van AAC tot vader Ronald, nog altijd haar coach.

Het was voor de meerkampster geen gemakkelijke reis. Ze vocht lang tegen blessures en de druk die ze zichzelf oplegde. Het waren de woorden van haar vader die ze zelf het omslagpunt noemt. ‘Hij zei dat ik geen kampioen bij de junioren hoefde te worden, maar dat het er pas echt om ging bij de senioren.’

Dit nam voor Vetter veel druk weg. Hoewel ze ook later nog te maken had met blessures en (te) hoge verwachtingen vond ze de juiste manier om hier mee om te gaan. Dit kon alleen door de mensen om haar heen, door teamwork. Het leidde bijna twee jaar geleden tot olympisch zilver op de meerkamp, een prestatie die ze terughaalt met een prachtige juichfoto. ‘Deze vind ik enorm gaaf. Ik gun elke atleet het moment waarop je zo mag juichen, omdat je jezelf hebt verrast. En dat bereik je wanneer alles om je heen klopt. Wanneer je plezier hebt in wat je doet in een goede trainingsgroep met de juiste dynamiek.’

Geluk

Patrick van Hees gaat even later in één van de vergaderruimtes van Hotel Papendal in een kleinere groep verder in op de woorden van Vetter. Hij is spreker, schrijver en coach op het gebied van geluk en vertelt tijdens de workshop het geheim van de gelukkige trainer. Maar, zo zegt hij, zijn tips en adviezen zijn ook toe te passen op andere aspecten in het leven.

Hoewel hij weinig tijd had tussen de opening en zijn workshop heeft hij toch een moment gevonden om de woorden van Vetter in zijn Powerpoint-presentatie te verwerken. ‘Atletiek was te belangrijk geworden, het ging ten koste van mijn geluk’, citeerde Van Hees haar om daar aan toe te voegen. ‘Het geeft aan hoe belangrijk geluk is. Je hebt het nodig in alles wat je doet, het is de basis om iets te bereiken.’

Door voortdurend het gesprek aan te gaan met de zaal en herkenbare voorbeelden te noemen, weet hij iedereen te boeien. Hij noemt de top-5 meest gelukkige bezigheden om er vervolgens aan toe te voegen: ‘maar wie hangt er soms wel eens gewoon het liefst op de bank met M&M’s?’ Wanneer een trainster enigszins twijfelend haar vinger opsteekt, lacht hij en gooit een zakje met de chocoladepinda’s in haar handen.

De essentie van geluk is volgens Van Hees DOM: doelen, oplaadpunten en mensen. En dit is natuurlijk perfect toe te passen op sport. ‘Jullie beseffen als trainer waarschijnlijk niet hoe belangrijk jullie zijn voor andere mensen. Jullie helpen mensen om gezond te zijn en plezier te hebben, geven inspiratie en de mogelijkheid tot ontwikkelen. Maar let op dat je je niet alleen focust op de fysieke energie. Ook de emotionele, mentale en relationele aspecten zijn heel belangrijk. Verbinding met elkaar maken, is de sleutel. De mensen hier in de zaal zijn bijvoorbeeld geen vreemden voor je. Het zijn allemaal vrienden, je moet ze alleen even leren kennen.’

Jeugdvisie

Een zaal verder vertelt Lars Cornelissen namens het NOC*NSF over de vernieuwde jeugdvisie. De jeugdsport staat onder druk en met name de uitstroom van kinderen in de middelbare school-leeftijd is te groot. De sport zelf is niet het probleem. De manier waarop het wordt aangeboden, is vaker de oorzaak, blijkt uit onderzoek.

En dus zoekt Cornelissen naar oplossingen om hier verandering in te brengen. Hij start een discussie met de trainers waarin bijna iedereen in de zaal zich even laten horen. Het moet leiden tot de reis naar de sportiefste jeugd van de wereld. ‘Het draait allemaal om plezier en ontwikkeling. Laat je eigen doelstelling los en achterhaal wat de jeugd motiveert. Ga het gesprek aan met je groep en vraag wat ze willen. Door te weten wat de behoeftes zijn, kun je daar je groep en de training op inrichten.’

Dat dit niet eenvoudig is, blijkt wel uit de reacties uit de zaal. De groepen van de trainers zijn soms te groot en waar de ene pupil de volgende wedstrijd wil winnen, wil het andere kind vooral lol maken met zijn vriendjes. Amy Kortbeek geeft namens de Atletiekunie een voorbeeld bij het verspringen als suggestie. ‘Je kunt het ene kind een heel klein afzetgebied geven bij het verspringen en een ander een grotere. Zo creëer je een flexibele groep.’

Iedereen heeft succes

Precies met dit voorbeeld werkt de ervaren opleider Sybrigje Westerhof in de Multihal. Ze laat in de workshop ‘Motorisch leren voor pupillen’ zien hoe je de training anders kunt invullen, voor elk niveau. De trainers nemen een aanloop met een ruim afzetgebied en als het goed voelt, mogen ze door naar de baan ernaast waar het afzetgebied kleiner is. ‘Op deze manier heeft ieder kind een succesmoment. En met vertrouwen kun je weer verder gaan, iets nieuws of moeilijkers leren. En lukt het even niet, dan kan het kind gewoon weer terug naar de baan waarop het wel lukte.’

Westerhof geeft ook als tip om de kinderen in het leerproces te betrekken. Als voorbeeld deelt ze de trainers op in groepjes en geeft de opdracht om met de materialen die er liggen een parcours te maken waarop iedereen zo snel mogelijk aan de overkant komt. Er ontstaan leuke discussies waarop iedereen aangeeft wat voor hem of haar het beste werkt. Na een aantal testronden zijn de trainers er klaar voor om de strijd met de andere groepen aan te gaan. ‘Kinderen vinden het leuk om zelf mee te beslissen. Als trainer kun je dan een stapje naar achteren doen. Je kijkt wat er gebeurt en kunt bedenken wat je hiervan meeneemt naar de volgende training.’

Spelenderwijs sprinten

Ook bij ‘Spelenderwijs sprinten met de jongste jeugd’ doen de aanwezige trainers veel inspiratie op. Jos Hopman en Martijn Numan laten zien hoe zij de pupillentrainingen bij ARV Ilion in Zoetermeer soms net even anders doen en daarmee de kinderen enthousiast maken én houden. Het is een bijzonder gezicht om de trainers op stepjes over het kunstgrasveld zien te razen of in een estafettevorm een toren te zien maken van Duplo. Ze vinden het duidelijk leuk, want er wordt volop gelachen.

Na afloop legt Hopman uit dat hun oefenvormen geen vervanging zijn van de traditionele trainingen. ‘Het is juist de verrassing en afwisseling die de trainingen leuk maken, zeker voor jonge kinderen. Ik doe overal inspiratie op. Zo kom ik nog wel eens thuis met iets van de bouwmarkt waar ik dan ineens een trainingsvorm in heb gezien. Dat stepje is ideaal voor sprinttrainingen. De kinderen leren een goede heupinzet, hangen in de bochten en raken net als bij sprinten kort de grond, terwijl de training zelf totaal anders is dan anders. We hebben vandaag hele leuke reacties gehad op onze workshop. Het zou leuk zijn als de trainers iets van ons meenemen naar hun eigen club.’

Emmy van Maurik van Almere ’81 is dat zeker van plan. ‘Niet alles wat ik vandaag heb gezien en gehoord is nieuw, maar je probeert de dingen op te pakken waar je mee verder kunt. Ik heb veel bruikbare tips gekregen en uitdagende oefenvormen gezien voor de afwisseling. Ik denk dat ik mijn groep binnenkort ook vraag om een stepje mee te nemen naar de training. Leuk voor de kinderen, maar ook voor de trainers.’