Be Interactive haalt allochtone vrouwen uit isolement

Zainab Makhlouf: \'We lopen achter bij Marokko, het is daar heel gewoon\'

Het was in 2005. Zainab Makhlouf zag bij toeval een paar vrouwen hardlopen, in Nieuw-West (Amsterdam). Sportief gekleed, met hoofddoekje. Dat leek haar ook wel wat, ze sloot zich aan bij de wekelijkse trainingen en deed enkele maanden later mee aan een trimloop van vijf kilometer in het Amsterdamse Bos. De finish betekende tevens het einde van het eenmalig project Vrouw in Beweging. Maar stoppen? \'We vonden dat het juist moest dóórgaan,\' zegt Zainab Makhlouf. \'Want als je vrouwen uit hun isolement wilt halen en wil dat ze in beweging komen, dan moet je niet stoppen als dat ook lukt.\'

De oplossing werd gevonden in de oprichting van de stichting Be Interactive, ondergebracht bij vrouwencentrum Vrouw en Vaart. Nike was drie jaar sponsor van het project. Na het wegvallen van die steun, merkt Be Interactive nu dat subsidies bij gemeenten wegvallen. \'Zorgelijk,\' zegt Makhlouf. Maar wat in 2005 in gang is gezet, valt nu niet zomaar in duigen. \'Het is té succesvol geweest in de afgelopen jaren.\'

Zainab Makhlouf (46) is vanaf het begin trainer en drijvende kracht bij Be Interactive. In Amsterdam coördineert ze twaalf loopgroepen met vrouwen van vooral Marokkaanse en Turkse komaf. Ook in veel gemeenten buiten Amsterdam hielp ze mee met opzetten van die groepen. Bij veel trimloopjes, zeker als ze exclusief voor vrouwen zijn, vallen de vrouwen van Be Interactive op.

Met de bus
\'Bij de Utregse Meidenloop bijvoorbeeld komen veel Marokkaanse deelneemsters van buiten de stad. Dan huurden we als stichting een busje om naar Utrecht te rijden. Maar dat is financieel nu niet meer mogelijk. In Nieuw-West mogen we volgend jaar met twee nieuwe groepen beginnen. De twaalf bestaande groepen krijgen geen subsidie meer.\'

Nu nog betalen de vrouwen één euro per training. \'Een symbolisch bedrag bijna,\' vervolgt Makhlouf. \'Ook bedoeld voor de koffie en thee. Heel belangrijk, dat praten na afloop met elkaar. Volgend jaar wordt de bijdrage verhoogd naar 2,50 euro, net als bij de andere activiteiten in het vrouwencentrum. Ik weet niet hoe het uitpakt, ik ben bang dat velen afhaken. Juist de groep vrouwen waar we het voor doen, kunnen dat geld niet missen. Ik heb het niet over die jonge, vrijgevochten meiden, maar over hun moeders en oma\'s.\'

Ook die groep vrijgevochten meiden hebben Be Interactive nodig, zegt Makhlouf. \'Als duwtje in de rug. Hun broers hebben de weg wel gevonden naar een reguliere voetbalclub. Voor veel meisjes geldt dat toch minder. Ze hebben ook geen eigen sporthelden.\'

Voorbeeld
De Utregse Meidenloop werd drie jaar op rij gewonnen door Rkia el Moukim uit Marokko. \'Ze is wel een voorbeeld,\' zegt Makhlouf. Maar het geldt meer voor Nawal El Moutawakel, die in 1984 als eerste Afrikaanse en Islamitische vrouw Olympisch goud won (400 meter horden) en later minister in Marokko werd. \'Voor enkele vrouwen in onze groep is ze een voorbeeld. Ik heb haar eerlijk gezegd pas leren kennen in 2007, toen we met tien vrouwen van Be Interactive in Casablanca waren voor de Course Feminine. Daar doen 25.000 vrouwen aan mee, van over de hele wereld. We zijn toen door Nawal El Moutawakel ontvangen. Toen pas ben ik gaan uitzoeken wie ze precies is.\'

Zainab Makhlouf deed in Casablanca nog een ontdekking. \'Ik wist niet dat in Marokko veel vrouwen aan hardlopen doen. Echt waar. Ik werd \'s ochtends om vijf uur wakker en zag vanuit mijn hotelraam overal vrouwen rondlopen. Op straat. Ik ben gaan meelopen met een van die groepjes. Ik had niet gedacht dat dit mogelijk zou zijn. In Nederland zie je veel beperkingen voor vrouwen, ook in de sport. Maar in Casablanca zag ik al die vrouwen dus hardlopen.\'

Later dat jaar was ze in Tetouan, in het noorden van Marokko. \'Mijn familie komt er vandaan. Ook daar gebeurde het. Mijn nichtjes vertelden me, dat vrouwen dat al jaren doen \'s ochtends vroeg. Ik heb het nooit geweten, het was me nooit opgevallen. Gewoon lopen, omdat het gezond en sociaal is.\'

Eerste generatie
Precies de doelstelling van Be Interactive dus. \'We lopen achter bij wat in Marokko gebeurt, we hebben hier dingen in stand willen houden. Naar buiten gaan om met andere vrouwen te gaan bewegen is in Nederland nog niet normaal, zeker onder vrouwen van de eerste generatie. Ze hebben thuis hun taak, ze zorgen voor man en kinderen, het huishouden. Ik wil dat ze een paar keer in de week buiten zijn, lekker bewegen.\'

Wat Makhlouf de vrouwen voorhoudt? \'Als ik het kan, kunnen jullie het ook. Ik zat ook thuis, met iets te hoge bloeddruk. Suikerziekte zit bij mij in de familie en ik was op weg het ook te krijgen. Vrouwen herkennen zich in dat verhaal.\'

Het is volgens haar niet eenvoudiger dan vijf jaar geleden. \'Nee, we moeten ze nog steeds overtuigen dat het goed voor ze is. We hebben nu als stichting wel meer bekendheid, maar we moeten ze nog steeds over de streep trekken. Wat wel anders is, zijn de reacties. De eerste groep werd nog wel eens nageroepen. Nu niet meer. En áls het gebeurt is dat juist positief.\'

Telefoontje
Zodra een van de deelneemsters afwezig is bij een training, gaat ze bellen. \'Wat ik dan zeg? Dat verschilt van vrouw tot vrouw. We weten dat sommige vrouwen niet komen, als een ander ze niet afhaalt en naar huis brengt. Anderen moet ik soms overhalen. Dan zeg ik dat we niet beginnen voor ze er ook is.\'
Die telefoontjes zijn nodig, zegt ze. \'Ik heb wel angst voor de reacties. Ik probeer ze naar de groep te krijgen, maar we moeten kijken of hun man het wel goed vindt. Toen ik begon had ik ook angst. Was ik wel sterk genoeg? Ik heb de eerste keren niks gezegd. Door het lopen ben ik me sterker gaan voelen, het gaf me zelfvertrouwen. En toen ik sterk genoeg was, zei ik het gewoon: ik doe het. Ben je het er niet mee eens? So be it.\'

Uit het isolement halen staat bij Be Interactive op één, een betere gezondheid op twee. Het hardlopen zelf houdt Zainab Makhlouf liefst zo simpel mogelijk. \'Ik luister vooral veel naar wat de vrouwen me vertellen. Over hardlopen doe ik niet ingewikkeld. Ik heb het niet over loopscholing of cooling down.\' Goede schoenen zijn volgens haar wel van belang. \'Die krijgen ze bij de cursus. Nike sponsort ons dan wel niet meer, maar we hebben nog genoegen paren in de opslag staan. De kleding passen ze vanzelf wel aan. De eerste keer komen ze, zoals ze naar de supermarkt gaan. Ze merken vanzelf wel dat dat te warm is.\'

Be Interactive biedt ook wandelingen aan, om de eigen buurt te verkennen. Omdat hardlopen soms een stap te ver is. Met de vrouwen die dat wel kunnen, wordt toegewerkt naar een evenement. Naar deelname aan de Vondelparkloop of Mokumse Vrouwenloop, de Midzomernachtcross en zelfs de Dam tot Damloop (vier mijl). Want zoiets samen beleven is toch wel heel mooi.

En Zainab Makhlouf zelf? \'Ik ben niet zo met trainen en tijden bezig. Als een groep voor het eerst aan een evenement meedoet, loop ik met ze mee. Die tien kilometer die ik in 2007 in Casablanca liep, is voor mij het verste ooit. Maar ik heb wel de wens om voor mijn vijftigste de marathon te lopen. Dé marathon, die van Athene dus. Waar het allemaal is begonnen.\'

Tekst: Pim van Esschoten