Jonge bestuurders: Onbevangenheid en digitale kennis als wapens

‘Je kunt hun verhaal zo kopiëren en plakken’, lacht Hugo Botman (23) nadat hij heeft gehoord hoe Stefan Smits (24) en Luc van Wessel (23) bij AV Pijnenburg in het bestuur zijn gekomen. Allebei hebben zij een lange geschiedenis bij de club. Van pupil naar junior en van jeugdtrainer via verschillende commissies naar de bestuurskamer. Stefan is inmiddels al zo’n 2,5 jaar bestuurslid en verantwoordelijk voor het accommodatiebeheer en kantinezaken, Luc is sinds een jaar secretaris. Hugo is net als Jolmer Siersma (23) en Mark Vermeulen (24) nu een jaar algemeen bestuurslid bij AV Atos. Hij houdt zich bezig met de communicatie en de jeugdcommissie, Jolmer met de technische commissie en de clubkleding en Mark onder andere met de sponsoring en het opstellen van de missie en visie.

Meerwaarde

De jonge bestuurders zijn op een druilerige zaterdag bij elkaar gekomen in het krachthonk van de Amsterdamse club om ervaringen uit te wisselen, aan alle bestuurders in de dop te laten weten hoe leuk hun functie is en om andere clubs te stimuleren om ook jonge mensen aan te trekken. Want dat het een meerwaarde is om jeugdigheid in het bestuur te hebben, wordt al snel duidelijk. ‘Toen ik nog in het oude bestuur zat, konden we soms wel vier uur vergaderen’, zegt Stefan. ‘Nu we zijn verjongd, heeft iedereen weer energie om er wat van te maken. Ons motto is ‘laten we het gewoon proberen, dan zien we wel waar het schip strandt’. We hakken daarom snel een knoop door. En natuurlijk is er altijd wel iemand het niet eens wanneer je iets op een andere manier aanpakt, maar onze ervaring is dat je van veranderingen beter wordt.’

De vijf jonge mannen hebben het naar hun zin aan tafel. De situatie die de één schept, wordt door de ander direct herkend en aangevuld. Soms komen er ook praktische zaken aan bod en blijken er verschillen te zijn. Bij beide clubs is het tekort aan vrijwilligers bijvoorbeeld een belangrijk issue. Maar waar AV Atos het tij lijkt te keren, blijft de afvaardiging uit Soest ermee worstelen. ‘Het helpt enorm wanneer je je eigen positieve energie overdraagt naar de leden’, adviseert Mark. ‘Wij zeggen ‘Atos daar wil je bij horen’ in de plaats van ‘wij hebben je nodig’. De afvaardiging uit Soest is onder de indruk. ‘Dat is een hele goede, wij nemen deze boodschap mee naar onze club’, belooft Stefan.

Digitaal

Ook op digitaal vlak zijn de jonge bestuurders het eens. Het is duidelijk dat de clubs met de jeugd aan het roer grote stappen maken. Zo voerden Stefan en Luc bij AV Pijnenburg VoltaClub in en gaven de social media en de website een boost. Het aantal nieuwe leden nam direct toe. Ook Hugo ging aan de slag met alle online accounts en zorgde voor toegang op de eigen website. Digitale kennis is enorm belangrijk, vindt hij. ‘Excel-sheets, Google-forms en het beheer van de website zijn voor oudere bestuursleden soms heel moeilijk. Terwijl het voor ons iets vanzelfsprekend is. Waar zij op een ouderwetse manier lang met iets bezig zijn, kunnen wij veel efficiënter werken.’

Besturen hoeft daarom helemaal niet zo veel tijd te kosten. Hugo: ‘Ik ben er misschien één dagdeel per week aan kwijt. En het meeste doe ik van achter mijn laptop in de plaats van televisie kijken. Dat is ook nog eens veel nuttiger.’ ‘Het scheelt dat wij een bestuur van tien hebben. Dus wij kunnen de taken goed verdelen’, vult Mark aan. ‘Natuurlijk heb ik vooraf ook getwijfeld. Ik was aan het afstuderen toen ik de mogelijkheid kreeg om toe te treden tot het bestuur. Dan vraag je je wel af waar je de tijd vandaan moet halen. Zeker als je ook zelf wilt blijven trainen. Gelukkig was dit goed te regelen en kon ik duidelijk de eis stellen dat het niet ten koste moest gaan van mijn eigen sporten. In de praktijk kan ik altijd wel tijd vrijmaken.’

‘En het is natuurlijk ook heel leuk om te doen. Zeker als je met meer jonge mensen in een bestuur zit’, legt Stefan uit dat zijn bestuurstaak vloeiend overloopt in zijn privéleven. ‘Vaak combineren we een taak op de club met iets gezelligs. Dan gaan we na afloop een pizzaatje eten of een biertje drinken.’

Jolmer ziet tijd ook niet als een probleem. ‘Ik was toch altijd al vijf dagen per week op de club. De meeste extra bestuurstaken doe ik gewoon tussendoor. Ik spreek bij AV Atos snel even iemand aan, of andersom. Wij hebben korte lijntjes en zijn als jonge bestuurders gemakkelijk aanspreekbaar. Wij zijn niet dat bestuur dat ergens achteraf het beleid van de club bepaalt.’

Lang besturen

Hoewel ze alle vijf plezier hebben in wat ze doen, hebben ze geen idee hoe lang ze hun functie blijven doen. Als twintiger weet je tenslotte niet hoe je leven er over een paar jaar uitziet. Krijg je een nieuwe baan, blijf je in de buurt van de club wonen en komen er uiteindelijk misschien zelfs wel een vrouw en kinderen? De vijf zijn het echter eens dat geen enkele levensfase de zekerheid biedt voor een lange bestuursfunctie.

Ze zitten allemaal in een bestuur waar de termijnen duidelijk zijn vastgesteld, dat scheelt. Waar Hugo, Jolmer en Mark volgend jaar moeten beslissen of ze doorgaan, hebben Stefan en Luc nog een jaar extra bedenktijd. ‘Ik ben daar niet zo mee bezig’, zegt Luc. ‘Ik ben hieraan begonnen omdat ik mij ergerde aan bepaalde zaken die niet goed gingen. Ik zie het daarom als mijn missie om hier iets aan te doen. Het is drie jaar vlammen zodat er een financieel gezonde club staat, met stijgende ledenaantallen. Daarna zien we wel verder.’ ‘Het staat in elk geval heel goed op mijn cv’, weet Stefan. ‘Je kunt vergaderen, communiceren en met mensen omgaan als vaardigheden toevoegen. Ik kan het iedereen aanraden.’

Kwetsbaar

Onbevangenheid is hun wapen, beseft het vijftal, maar ook hun valkuil. Hugo: ‘Wij lopen misschien een keer tegen de lamp, maar dan hebben we het wel geprobeerd. Door onze geringe ervaring zie je niet alle mogelijke problemen. Iemand die al vijftien jaar in het bestuur zit, gaat bij elk onderwerp de mogelijke scenario’s af. Dat is aan de ene kant goed, maar zo ben je natuurlijk ook overal bang voor waardoor je soms een belangrijke beslissing niet durft te nemen.’

Alleen maar jonge mensen aan het roer is ook geen oplossing. Luc: ‘Onze voorzitter houdt ons scherp door kritische vragen te stellen, zoals ‘heb je ook daar aan gedacht’? Een combinatie van leeftijden, man, vrouw, baan- en wegatleten, maakt een representatief bestuur van de leden. Dat is het beste.’

Deuren open

Maar hoe krijg je jonge mensen aan boord van je bestuur? Het blijkt dat ze alle vijf geen moment voor mogelijk hadden gehouden dat een bestuursfunctie op deze leeftijd een optie was. Pas toen de nood aan de man was en ze specifiek voor de functies werden gevraagd, werd het een issue. Zet daarom je deuren wagenwijd open en laat weten dat iedereen welkom is, is hun boodschap en betrek leden al op jonge leeftijd bij vrijwilligerstaken.

‘Zo zijn wij ook begonnen’, stelt Hugo. ‘Door vroeg jeugdtrainer te worden, kweek je al snel clubgevoel. Je groeit op die manier door van de ene naar de andere functie. Dat ik lid ben van het bestuur van AV Atos zie ik als een grote eer, maar in feite was het maar een kleine stap. Het is ook geen hoge wiskunde wat ik doe. Met de juiste positieve instelling en energie kan iedereen in een bestuur van waarde zijn, op elke leeftijd.’

Foto in krachthonk 'krachtig besturen' van links naar rechts: Hugo, Luc, Stefan en Mark. Jolmer zit vooraan.