Hoe start een atletiekvereniging aangepast aanbod op? Wat is er nodig? Hoe bereik je de doelgroep, en wie is je doelgroep? Een commissie van vijf enthousiastelingen binnen AV Heerenveen zette een jaar lang de schouders er onder. Maar wanneer alles in de startblokken staat, besluiten ze te wachten en mee te liften met een groot sportevent. ‘Want het aantrekken van deelnemers blijft toch echt de grootste uitdaging’, vertelt Gerda van Werkhooven, de kartrekker van de commissie.
‘De groepen naar je club krijgen is nog ingewikkeld’
In de week van 17 tot en met 24 september dit jaar stond Friesland tijdens “de Wike” in het teken van sport. AV Heerenveen organiseerde voor deze editie ook een sportdag voor mensen met een beperking. Gerda: ‘We lanceerden bewust die dag ons aangepast sportaanbod, het evenement krijgt flink wat persaandacht en wij hoopten daarop mee te liften. Helaas waren er geen aanmeldingen voor deze sportdag. Er was veel aanbod deze weken van diverse sportverenigingen. Mogelijk is dit van invloed geweest.’ En daarnaast geeft Gerda toe: ‘De groepen werkelijk naar je club krijgen is nog ingewikkeld.’
De doelgroep
Gerda: ‘Onze vereniging staat al jaren open voor alle trainingsgroepen en we hebben al wat ervaring met leden met een beperking. Maar nu proberen we de groep serieus groter te maken én is het streven om de deelnemers daarna zoveel mogelijk te laten doorstromen naar reguliere groepen waar het kan en past. We denken sowieso meer in activiteiten dan in hokjes of groepen. Maar om een zo groot mogelijke doelgroep aan te spreken, kiezen we er nu wel voor om drie groepen te benoemen.’
Gerda: ‘Bij de eerste groep gaat het om 18-plussers die in een tehuis wonen in verband met een mentale beperking, vaak gaat dit gecombineerd met fysieke en motorisch beperkingen. De tweede groep bestaat uit kinderen die bijvoorbeeld een arm of been missen en cognitief goed zijn. De derde groep starten we hopelijk later dit jaar mee, dit is dan voor kinderen en volwassen Frame Runners. We willen gaan samenwerken met de Sven Kramer Academy. Leden kunnen dan in de winter aangepast schaatsen en de rest van het jaar met een Frame Runner bij ons de baan op.’
Doelgroep bereiken
‘Onze commissie bestaat uit vijf betrokken leden. Eén van hen studeert aan het CIOS en specialiseert zich daar in sporters met een verstandelijke beperking.’ Gerda is er vanuit haar rol als secretaris van de wedstrijdcommissie bij gevraagd. Gerda: ‘We krijgen ook support van een verenigingslid die veel verstand heeft van de doelgroepen.’ Dat is dan ook meteen een tip van Gerda: start gewoon en je zult zien dat er mensen binnen de vereniging opstaan die connecties of kennis hebben die je kunt gebruiken om het aangepaste aanbod te helpen opstarten. Gerda: ‘Wij hebben daarnaast veel contact met de buurtsportcoach, revalidatie Friesland, fysiopraktijken en de gemeente. We liften bijvoorbeeld mee met hun communicatiemiddelen naar de doelgroep en delen er onze eigen flyers uit. Ook gaan we naar plekken toe waar we de doelgroep kunnen bereiken zoals de woongroepen en zorgboerderijen in Heerenveen en omgeving.
Onze trainer heeft daarnaast direct contact met de afgevaardigde in het Sportakkoord van de gemeente Heerenveen. Wij kunnen de bestaande kanalen vanuit het Sportakkoord gebruiken om ons aanbod op de juiste plekken te laten landen. Het is een effectieve en fijne samenwerking en door dit aanspreekpunt voorkomen we dat er dingen dubbel gebeuren.’
Trainers
AV Heerenveen heeft het geluk dat ze een trainer hebben die gespecialiseerd is in sporten met een verstandelijke beperking. Maar volgens Gerda kan elke trainer lesgeven aan mensen met een mentale of lichamelijke beperking. Gerda: ‘Elke trainer kan een aangepaste training geven en elke vrijwilliger of ouder kan hierbij assisteren, want vaak zijn er wel extra handjes nodig. Enige randvoorwaarde is dat ze affiniteit hebben met de groep. Binnen een vereniging is er altijd wel iemand die ervaring heeft, privé of professioneel, met een aangepaste doelgroep. Benader deze ervaringsdeskundige gewoon.’
‘AV Heerenveen liep ook tegen een paar struikelblokken op’
Aanpassingen
Er zijn wel praktische zaken waar je rekening mee moet houden als je aangepast aanbod opstart. Gerda: ‘De duur van de training hebben we ingekort voor de eerste groep (18+ met gedragsproblemen, red.) want anderhalf uur is echt te lang. Een uur of zelfs maar 45 minuten is prima. Kies ook een tijdstip wanneer het niet te druk is op de baan, om de impulsen te beperken. En neem contact op met je lokale vervoerder om te overleggen welke dag en tijd past om de leden te brengen en halen. Speciale materialen zijn naar ons idee en ervaring niet nodig, behalve natuurlijk de Frame Runners. Houd de groepen wel kleiner dan een reguliere groep, met eventueel een extra trainer of assistent. Wanneer leden doorstromen naar een reguliere groep is een extra trainer of zijn extra handjes echt noodzakelijk zodat iedereen voldoende aandacht krijgt.’ AV Heerenveen liep ook tegen een paar struikelblokken op. Gerda: ‘Ons clubgebouw is nog niet invalide-proof. Het toilet is niet toegankelijk met een rolstoel. Het clubgebouw is van de vereniging zelf. Toch hebben we hiervoor subsidie bij de gemeente aangevraagd. De actie van de Rabobank, Rabo ClubSupport, zetten we ook in om het clubgebouw rolstoelvriendelijk te maken en eventueel andere materialen aan te schaffen. Ook is ons krachthonk boven maar er is geen invalide-lift. Voor nu is het geen probleem. Tijdens de periode van strenge corona-beperkingen haalden we de materialen al naar beneden zodat leden buiten en of beneden met meer ruimte konden trainen. Maar wanneer we straks de nieuwe groepen laten instromen bij reguliere groepen, dan moet iedereen naar boven kunnen of verplaatsen we het krachthonk naar een andere plek die voor iedereen toegankelijk is. Ook dit hebben we aangekaart bij het bestuur en de gemeente.’
‘Het sporten moet juist lokaal’
Aanbod
‘Ik vind het belangrijk om sporten voor iedereen mogelijk maken, het is zo mooi om het plezier te zien. In onze omgeving zijn er al diverse verenigingen met aangepast aanbod. Zo biedt de vereniging in Drachten bijvoorbeeld al Frame Running aan. Toch denk ik dat wij het in Heerenveen ook moeten doen. Kinderen en ook volwassenen met een beperking moeten al zoveel reizen, ze gaan ergens anders naar school en wonen elders dan de familie. Het sporten moet dus juist lokaal. De vraag die dan wel rijst: hoe groot zijn de groepen nog wanneer elke vereniging zijn eigen aanbod heeft? Voor ons is dat geen probleem, wij streven er toch naar om de aangepaste sporters zoveel mogelijk te laten integreren in reguliere groepen. Het moet normaal zijn dat niet iedereen hetzelfde is en kan. Als dat vanaf kleins af aan ook de standaard is, dan is het ook normaal om bijvoorbeeld met minder validen te sporten.’
Esther Vliege schrijft voor de drie domeinen van de Atletiekunie (atletiek.nl, atletiekunie.nl en hardlopen.nl). Als freelance journalist, copywriter en redacteur creëert ze content voor print en online. Als ze niet schrijft over hardlopen, loopt ze zelf een rondje door de duinen.
